Op donderdag 6 november ging ik (Amy De Roubaix) in gesprek met filosoof Léon de Bruin over het hot topic “neurodiversiteit” tijdens een Radboud Reflects lezing.
Maar wat bedoelen we nu precies met neurodiversiteit, en waar komt dat woord eigenlijk vandaan? Dat was het vertrekpunt van het eerste deel van de lezing van Prof. Dr. Léon De Bruin. Neurodiversiteit verwijst enerzijds naar een biologisch gegeven: ieders brein is uniek. Anderzijds is er het neurodiversiteitsparadigma, dat stelt dat diagnoses zoals ADHD of autisme niet noodzakelijk “stoornissen” zijn, maar natuurlijke variaties in hoe mensen denken, doen en zijn. Dit paradigma pleit voor demedicalisering van dergelijke labels, en benadrukt dat ook de maatschappij een grote rol speelt en soms zelfs als bron van de ervaren moeilijkheden. Daarnaast is er de neurodiversiteitsbeweging, die zich inzet voor meer acceptatie, normalisering en destigmatisering van neurodivergente personen.
Maar dan blijft de vraag: allemaal goed en wel, maar hoe kijken mensen met een neurodivergentie hier zelf naar? Om dat te onderzoeken, ontwikkelden wij samen met de Nederlandse vereniging Impuls & Woortblind een survey die ingevuld werd door meer dan 200 Nederlanders met ADHD. Daarmee brachten we verschillende voordelen en kanttekeningen van het neurodiversiteitsdenken in kaart. En die waren soms opvallend tegenstrijdig! Zo waarderen veel deelnemers dat het een inclusief begrip is dat iedereen omvat, maar vinden anderen het daardoor té breed: als het over iedereen gaat, hoe kunnen we dan nog passende zorg bieden? Veel respondenten zien ADHD niet langer als een ziekte, maar als een verzameling aangeboren kenmerken die in de ene context helpend zijn en in de andere minder handig. Toch vond de meerderheid dat het afschaffen van diagnostische categorieën geen goed idee zou zijn onder andere omdat neurodiversiteit alleen niet zou volstaan als kader voor zorg en ondersteuning.
Na de lezingen gingen we met elkaar én met het publiek in gesprek: Heeft het nog zin om diagnostische categorieën te behouden? Wat met de toename van zelfidentificaties met diagnoses? En kun je ADHD hebben zonder daaronder te ‘lijden’? Dat en veel meer kwam aan bod tijdens deze boeiende avond. Benieuwd naar meer? Lees dan zeker het verslag hier na waar je ook kan linken naar de video en de podcast van de lezing.
Research group 'Strengths, positive aspects and resilience factors in neurodevelopmental conditions' 